Workshop “Ja! Wij gaan samen wonen!”, onderdeel van de zomerschool Oud Bocum
Als onderdeel van de Zomerschool vond in de zomer van 2012 een workshop plaats op locatie te Oud Bocum. Deelnemers en organisatoren van de verschillende activiteiten namen deel aan de workshop “Ja! Wij gaan samen wonen!”, georganiseerd en begeleid door Rob Hendriks. Doel van de oefening was het verkrijgen van inzicht in mogelijk hergebruik van de leegstaande boerderijschuur als woon-/werkruimte, het vaststellen van spelregels waarmee de ‘kolonisatie’ van de schuur stapsgewijs in de tijd zou kunnen plaatsvinden en het plannen en ontwerpen voor een onzekere toekomst. De oefening werd als volgt omschreven:
Een groep mensen wil op Oud Bocum gaan wonen. Sommigen van hen zijn onderdeel van een gezin, anderen wonen alleen. Ze verschillen in leeftijd, in wensen en behoeften. Die wensen en behoeften veranderen bovendien, want de tijd speelt een rol. Behalve de tijd, doet ook de omgeving mee: wat willen deze mensen in het landschap doen, welke voorzieningen in de omgeving willen ze gebruiken, hoe kunnen ze van elkaars nabijheid gebruik maken in hun dagelijkse woon- en werksituatie? Welke nieuwe verbanden zijn er te ontdekken? En welke lijnen zijn er te trekken tussen Oud Bocum en de omgeving, wanneer deze mensen hier wonen.
Met het Hogeland en de boerderij ‘Oud Bocum’ als decor en uitgangspunt en de Tijd als stuwende factor, gaan we aan de slag. We vormen een fictieve toekomstige woongemeenschap en ‘spelen’ met een maquette, als middel om wensen, plekken en relaties te onderzoeken en vervolgens een ontwerpprogramma te maken. Ieder van de deelnemers beantwoordt de vragen:
- Hoe ziet je leven eruit?
- Welke ruimte heb je nodig om te wonen, te werken, te leven etc… en waar bevindt die ruimte zich?
- Wat wil je delen met anderen?
De maquette beweegt, we maken foto’s van de situatie en gaan opnieuw aan de slag. Want: hoe ziet je leven er over vijf jaar uit en wat betekent dit voor de ruimte die je dan nodig hebt? Op welke wijze gebruik je de boerderij en de omgeving ervan? Op welke wijze krijgt de gemeenschap waarin je leeft vorm? In de loop van de week ontvouwt zich een verhaal in de tijd. Een verhaal dat over mensen gaat, over het landschap van het Hogeland, de boerderij Oud Bocum en het leven dat zich daar vanaf nu naar de toekomst toe zou kunnen bewegen.
Door de geschiedenis van Oud Bocum hieraan te koppelen, ontstaat een breder beeld van het wonen, werken en samen leven in de tijd.
De workshop bestaat uit drie delen. De deelnemers kunnen een, twee of drie keer meedoen. Elke oefening toont de situatie op een bepaald tijdstip: 2012, 2017 en 2022. De deelnemers vormen de bewonersgroep van dat moment.
Oefening 1: Het is 2012, tijdens de zomerschool besluiten een aantal deelnemers de mogelijkheden van Oud Bokum als woon- en of werkruimte te verkennen. Met de bestaande schuur als vertrekpunt werken de nieuwe bewoners aan een ruimtelijke vertaling van hun woonwensen en stemmen dit af op hun mogelijkheden. De oefening begint met het schrijven van een tekst die de beleving van een toekomstige bezoeker aan de boerderij beschrijft. De teksten worden voorgelezen en besproken. In een tweede tekst beschrijven de deelnemers hun eigen woon- en/of werkprogramma en de mogelijke verbindingen met dat van anderen. Vervolgens worden de programma’s in een ruimtelijk model (1:50) vertaald en in de maquette geplaatst. Tenslotte worden de ruimtes van een kleur en/of materiaal voorzien.
Oefening 2: Het is 2017, een aantal van de oorspronkelijke bewoners zijn vertrokken en er zijn nieuwe bij gekomen; permanente en tijdelijke. Er wordt gewerkt aan de transformatie van de ruimtes, nadat eerst is besproken welke gemeenschappelijke en individuele wensen zich aandienen.
Oefening 3: idem in 2022. Afhankelijk van het aantal deelnemers per sessie kan besloten worden tot een andere verdeling van de tijd. Bv eerste oefening de twee teksten, deze bespreken en een eerste maquette maken. De tweede oefening de grafische laag toevoegen en de eerste verbouwplannen bespreken en maken. De derde oefening is dan de transformatie in 2017.
