Inzending voor ideeënwedstrijd hergebruik voormalige school (School 24) te Nieuw Buinen
7 uur, ochtend, beetje fris nog. Prachtig licht boven de velden. Ik fiets naar School 24. Je voelt dat de lente langzaam de zomer raakt. In gedachte neem ik de dag door. Als ik aankom eerst de laatste eindjes voor de expositie rond- maken. Gaaf om te zien dat lokale, regionale en zelfs internationale kunste- naars het samen voor elkaar krijgen om zo’n kracht te ontwikkelen. In mijn hoofd loop ik de expositieroute, die door heel Borger-Odoorn zal leiden. Zie de objecten, klankbeelden, de workshops, luister naar de poëzie van één van de kunstenaars.
Mooi om te zien dat kunstenaars uit Brazilië en Groenland meedoen, ongelooflijk dat het gebruik van sociale media zo’n impact heeft gehad. Maar het mooiste is toch dat de ideeën zijn ontstaan uit de eerste oploop met bewoners van Nieuw Buinen.
Bijzonder om terug te denken aan hoe het twee jaar geleden in de lege school 24 begon. Eerst wat afwachtend, maar al snel betrokken. Hoe we samen met bewoners keken naar de kracht van het gebied, onze eigen kracht, samen gin- gen dromen! De gekste ideeën ontstonden, waar iedereen van riep: ‘onmogelijk’! En ze dan toch de vorm van haalbare doelen zien krijgen.
Veel gehad aan die jongeren uit Griekenland, Spanje, die samen met een groep Nederlandse jongeren 3 maanden lang keihard hebben gestudeerd en gewerkt aan onze en hun eigen ambities. Mooi om te zien dat leren ook zo anders kan gaan. Vooral toen de ouderen betrokken raakten vonden magische zaken plaats. Bijna verloren geraakte kennis werd samen met de jongeren opnieuw uitgevonden. Ja, dat is wel duidelijk geworden, voor een krachtige toekomst is het verbinden van de generaties noodzakelijk. Ongelooflijk hoeveel levenslust dat bracht bij de school.
Mooi ook dat School 24 als Sociaal Innovatie Lab nu zo vaak bezocht wordt door scholen en bedrijven uit binnen en buitenland. We mogen best trots zijn op onze samenwerking met scholen uit Devon, Berlijn en Tolosa. Langzaam worden we een begrip, worden we uitgenodigd mee te denken over allerlei uitdagingen. Daar heeft onze nauwe samenwerking met scholen uit het lager, voortgezet en hoger onderwijs natuurlijk bij geholpen. Vooral die projecten waarbij leerlingen van alle niveaus gericht samenwerkten en elkanders kracht ontdekten.
Vanmiddag een oploop met ondernemers, gemeente en bewoners over de zomeractiviteiten. Eigenlijk allemaal aandeelhouders van School 24. Gaaf om
te ontdekken dat de verkoop van aandelen van de zonnepanelen niet alleen tot economische, maar ook tot zoveel sociale meerwaarde geleid heeft. En ook daar zagen we de kracht van verbonden netwerken. Best veel bedrijvigheid ontstaan door die samenwerking. Innovatie en bijzondere samenwerkingsverbanden. Sommige logisch, andere door puur toeval, door toevallige ontmoetingen tijdens bijeenkomsten op de school. ‘Serendipity rules’ staat op de muur van één van de lokalen. Geen idee wie het er op gezet heeft, maar het klopt wel.
Ik loop fluitend door de moestuin. Een experiment met vergeten groenten, zaden. Ziet er goed uit. Toch eens vragen wat hier nu precies staat en vooral wanneer ze er eens een feestmaal van maken. Eén ding is niet veranderd sinds het eerste moment dat ik School 24 binnenstapte … koffie!
wat zien we gebeuren?
Veel maatschappelijk vastgoed, zoals scholen, komt op dit moment op de kopersmarkt als gevolg van de sa- menvoegingen, zo ook in de gemeente Borger. Een direct gevolg van krimp in de regio en een keuze in kosteneffi- ciëntie van het onderwijs. Veel scholen vinden een nieuwe bestemming als woon/werkpand. Met de overgang naar privaat bezit komt de maatschappelijke functie als lokale ontmoetingsplaats echter te vervallen. Juist ontmoetingsplaatsen ‘tussen de bedrijven door’ vervullen een belangrijke rol voor de sociale verbindingen in een lokale gemeenschap en zijn daarmee waardevolle broedplaatsen van initiatieven die bijdragen aan de leefbaarheid.
De gemeente Borger Odoorn spant zich in om de leefbaarheid te borgen door zowel op sociaal als economisch gebied integraal beleid te ontwikkelen. Ook bewoners en bedrijven zijn op hun eigen wijze op zoek naar behoud van leefbaarheid. De heroriëntering op bestaande waarden roept vragen op over de sociaal economische richting. Externe professionals die zich werpen op het oplossen en faciliteren van deze vraagstukken hebben niet alle antwoorden en zijn op zoek naar nieuwe kennis en samen- werkingsverbanden. De oplossingen van gisteren bieden geen garantie meer voor effectief beleid in de veranderende maatschappelijke context. Nieuwe samenwerkingsverbanden zijn nodig om effectieve methoden te ontwikkelen om de duurzame oplossingen voor morgen te verkennen.
wat zien we voor ons?
School 24 krijgt een tweede leven als leer- en ont- moetingsplek voor bewoners, ondernemers, professionals, onderwijs en overheid waarbij leefbaarheidsvraagstuk- ken centraal staan. Een broedplaats om de eigenkracht van de betrokkenen aan te spreken, waarin gezamenlijk verkend wordt wat echt belangrijk is om de leefbaarheid in het gebied op duurzame wijze te borgen en wat je daar concreet met elkaar aan kan doen. Door reflectie te or- ganiseren op lokaal, regionaal en internationaal niveau, helpen we de burgers om hun eigen kracht te vinden en dit weten te vertalen naar ondernemend burgerschap. Door deze gezamenlijke zoektocht ontwikkelen we een nieuw perspectief en praktische handvatten waarmee de burgers hun kwaliteit van leven kunnen versterken in een verschui- vende maatschappelijke context. Daarnaast is het ook een plek waar professionals inzichten ontwikkelen en opnieuw invulling kunnen geven aan hun beroepspraktijk. Zo snijdt het mes aan twee kanten. School 24 krijgt op deze wijze een nieuwe leerfunctie als sociaal innovatielaborato- rium met als doel de leefbaarheid voor Nieuw Buinen te vergroten en wordt het een broedplaats voor nieuwe initiatieven die er toe doen.
wat gaan we doen?
De komende drie jaar ontplooien we een programma met evenementen, activiteiten en ontmoetingen in de vorm van waarderend onderzoek. Waarderend onderzoek gaat uit van het principe ‘leren van het verleden, ontwikkelen op successen, krachten en gedeelde waardes’. Het gaat uit van het resultaat, waar willen we naartoe, in plaats van blijven hangen in de tekortkomingen. ‘Wat willen we WEL staat centraal!’ Dat wil niet zeggen dat het onderzoek en de bevindingen niet kritisch zijn en niet benoemen wat er niet goed gaat; de focus is echter bewust ontwikkelings- en oplossingsgericht. Daarmee is zij duurzamer, kent meer doorwerking, dan puur traditioneel onderzoek. We werken daarbij samen met mensen die zichzelf en hun omgeving willen verbeteren en koppelen de reflectiekracht van buiten aan het gebied, zowel regionaal als internationaal. Het Sociaal Innovatie Lab realiseert bijzondere projecten, waarin architecten, kunstenaars, ambtenaren, bestuur- ders, psychologen, bestuurskundigen, organisatiekun- digen, landbouwers, storytellers, theatermakers, pla- nologen, musici, project- en verandermanagers samen waarderend bouwen aan oplossingen, ‘die de mooite waard zijn!’. De resultaten maken we zichtbaar op en rond school 24 als inspiratie en collectief geheugen.
wat hebben we nodig?
We hebben commitment nodig van de gemeente BorgerOdoorn om School 24 voor minimaal drie jaar ter be- schikking te stellen als Sociaal Innovatie Laboratorium. We gebruiken de startsubsidie om het programma verder te ontwikkelen met een startteam. Daarmee verbinden
we lokale, regionale en internationale betrokkenheid. We spreken onze netwerkcontacten aan om middelen en inzet te genereren waarmee we het programma kunnen optuigen. Om de beheerskosten te dragen genereren we onze eigen stroom met energiepanelen op het dak, via crowd- funding bieden we investeerders de mogelijkheid om zo een maatschappelijke bijdrage te leveren aan dit initiatief.
De drijvende kracht en echte energie achter het project zijn vooral de talenten, drijfveren en ambitie van de betrokkenen. We verbinden deelnemers aan dit project op basis van het verlangen naar vernieuwen, verbinden, leiderschap, co-creatie, passie, ‘anders denken en anders doen’. Zoeken naar nieuwe paden, zonder de gebaande te veronachtza- men is het belangrijkste uitgangspunt.
Peter Kiers, Bouwwerk BV, duurzame gebiedsontwikkeling “…mijn passies zijn de weerbarstige vraagstukken, onopgeloste problemen en vastgelopen processen…”
Rob Hendriks, DAAD Architecten BV “…dynamische programma’s en permanente ruimtelijke transformatie…”
Hems Zwier, Organisatieadvies en Interimmanagement B.V.
“…ik ga voor projecten die de mooite waard zijn! Als adviseur, inspirator, conceptontwikke- laar en aanjager van het van het Social Innovation Lab ben ik betrokken bij het waarderend onderzoeken van maatschappelijke vraagstukken. Samenwerkend dromen realiseren…”
Peter Leenhouts, Shared Evolution “…Sociale innovatie, gebiedsontwikkeling bij krimp, jeugdzorg en maatschappelijke vraagstukken…”
